ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΟΤΟΕ 2012. ΘΕΑΤΡΟ «ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ» 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ – 20 ΜΑΪΟΥ 2012.

02/04/2012

ΘΕΑΤΡΟ «ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ»

27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ – 20 ΜΑΪΟΥ 2012

ΠΙΣΤΗ ΕΛΠΙΔΑ ΑΓΑΠΗ του Εντεν φον Χόρβατ

Η ΕΒΡΑΙΑ του Μπερτολτ Μπρέχτ

Αυτά τα δύο πολύ σημαντικά έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, θα παρουσιάσει φέτος, σε ενιαία παράσταση, η θεατρική ομάδα της ΟΤΟΕ, στο θέατρο Προσκήνιο.

Λίγα στοιχεία για τη περίοδο που γράφτηκαν τα έργα

Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μετά την ήττα της Αυστρο-ουγγρικής αυτοκρατορίας, ακολουθεί ο διαμελισμός της. Στη Γερμανία, την ντροπή της ήττας ακολουθούν η ανεργία, η φτώχια και η εξαθλίωση που γεννούν βία και διαλύουν τη κοινωνία.

Την περίοδο της Δημοκρατίας της Βαιμάρης(1919-1933),μιας «δημοκρατίας» χωρίς δημοκράτες, με άνωθεν επιβολή, δημιουργείται μια σχετική οικονομική σταθερότητα.

Όμως, η οικονομική κρίση του ’29 διακόπτει τη μοναδική χρηματοδότηση από την Αμερική και το κακό απογίνεται. Οι λιγοστές αξίες χάνονται, η κοινωνική ραχοκοκαλιά συνθλίβεται, κανείς δεν έχει να υπερασπίσει τίποτε. Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού μεταφέρονται στις πόλεις αναζητώντας μάταια δουλειά, πρόσωπα απρόσωπα, φιγούρες σε επαιτεία. Τα πάντα εκπορνεύονται για μια μπουκιά ψωμί, η διαφθορά, το ψέμα και η υποκρισία κυριαρχούν. Ο ναζισμός έχει ανοίξει τη πόρτα και ο Χίτλερ καραδοκεί .

Αυτό είναι το κλίμα μέσα στο οποίο ο Χόρβατ και ο Μπρέχτ γράφουν τα έργα τους.

Και οι δύο αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Γερμανία το 1933, κυνηγημένοι από το ναζιστικό καθεστώς που είχε έρθει στην εξουσία.

ΕΝΤΕΝ ΦΟΝ ΧΟΡΒΑΤ (1901-1938)

Γεννήθηκε το 1901, στο Φιούμε της Αδριατικής (Ριέκα). Αυστροουγγρικής καταγωγής, λόγω του διπλωμάτη και αριστοκράτη πατέρα του, πήγε το 1912 γυμνάσιο στο Μόναχο, συνέχισε το σχολείο το 1917 στο Πρέτσμπουργκ, το 1918 στη Βουδαπέστη, 1919 στη Βιέννη και στη συνέχεια πάλι στο Μόναχο.

Το 1933 εισβάλλουν οι ναζί στο πατρικό του σπίτι και εγκαταλείπει τη Γερμανία για το Σάλτσμπουργκ, μετά στη Βιέννη και τέλος στο Παρίσι όπου εγκαθίσταται μέχρι τον Ιούνιο του 1938, όταν σκοτώθηκε από ένα κλαρί που έπεσε πάνω του, στη διάρκεια μίας καταιγίδας.

Ο βίος του σχετικά σύντομος, αλλά το έργο του σημαντικό.

Μαζί με τον Μπρέχτ θεωρείται από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του γερμανόφωνου θεάτρου.Ο ίδιος υποστήριζε πως υπηρετεί το λαικό δράμα, πως αποτυπώνει τον κόσμο όπως είναι, γι’ αυτό και οι χαρακτήρες των έργων του είναι σκληροί και κυνικοί, ζώντας σε ένα απέραντο εργοστάσιο κατασκευής ανθρώπινου πόνου.

ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ (1898-1956)

Από τους κορυφαίους συγγραφείς του 20^ου αιώνα.

Γεννήθηκε το 1898. Σπούδασε φιλοσοφία και ιατρική. Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο τον κέρδισε η συγγραφή και το θέατρο. Πρωτοεργάστηκε στα «Κάμμερσπήλε» του Μονάχου ως υπεύθυνος ρεπερτορίου και σκηνοθέτης.

Από το 1933 που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Γερμανία, διέμενε, πότε λίγο πότε περισσότερο, σε Αυστρία, Δανία, Σουηδία, Φινλανδία, Σοβ. Ένωση, Αμερική και Ελβετία, μέχρι το 1948 που επέστρεψε στο Βερολίνο όπου ίδρυσε και διηύθυνε μέχρι το θάνατό του (1956),μαζί με τη γυναίκα του, Ελένε Βάιγκελ, το περίφημο Μπερλίνερ Ανσάμπλ.

Με το τεράστιο έργο του, υπηρέτησε το θέατρο δίνοντάς του ώθηση και ανάπτυξη.

Τόσο ο Χόρβατ όσο και ο Μπρέχτ τιμήθηκαν με το πιο σπουδαίο θεατρικό βραβείο της εποχής τους, το βραβείο Κλάιστ.

Λίγα λόγια για τα έργα

«Πίστη Ελπίδα Αγάπη»:

Γραμμένο το1932, αποκαλύπτει και καταγράφει τους χαρακτήρες και τη κοινωνία, λίγο πριν την άνοδο του ναζισμού.

Κεντρικό πρόσωπο η Ελισάβετ που προσπαθεί να σταθεί όρθια ενάντια στις αντιξοότητες της ζωής, αγαπάει τον αστυνόμο Αλφόνσο με αθωότητα και ελπίζει να βγει από τα αδιέξοδά της.

Μάταια, αφού πέφτει στο ποτάμι γιατί δεν έχει να φάει, πιστεύοντας ότι έτσι βάζει τέλος στα βάσανά της. Τη σώζει τυχαία ένας νέος, αλλά λίγο αργότερα πεθαίνει από εξάντληση, μπρός στα μάτια του αγαπημένου της, που δεν τον νοιάζει παρά μόνο το καθήκον του προς την υπηρεσία.

Εκτός από την Ελισάβετ και τον Αλφόνσο, έχουμε τον παρασκευαστή πτωμάτων που αγαπά τα ζώα και αδιαφορεί για τους ανθρώπους, τον αρχιπαρασκευαστή και τον βαρόνο που περιμένουν κάτι μεγάλο, τη στυγνή κυρία Πράντλ που τρελαίνεται για κέρδη και όχι μόνο.

Η τυφλή δικαιοσύνη έχει πάντα πολλή δουλειά, στα γραφεία της πρόνοιας συνωστίζονται άνθρωποι άρρωστοι και άνεργοι επιζητώντας κάπου να πιαστούν για να επιβιώσουν και ο αστυνομικός επιθεωρητής εμφανίζεται κάθε φορά για να

εξαφανίσει την όποια ελπίδα για μια καλύτερη ζωή.

«Η Εβραία»:

Ένα από τα διασημότερα μονόπρακτα, ανήκει στις περίφημες εικοσιτέσσερις σκηνές που έγραψε ο Μπρέχτ εξόριστος μεταξύ 1935-1939, με τον γενικό τίτλο «Τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ».

Φρανκφούρτη, 1935. Η Γιούντιτ Κάιτ, γερμανοεβραία και σύζυγος γιατρού, αποφασίζει να εγκαταλείψει τη ναζιστική Γερμανία για να μη σταθεί εμπόδιο στη καριέρα του άντρα της που κινδυνεύει λόγω της καταγωγής της. Ταυτόχρονα αισθάνεται μέρα με τη μέρα ,την αλλαγή και την επιφυλακτικότητα στη συμπεριφορά των ανθρώπων του κύκλου τους, που αρχίζουν ένας-ένας να απομακρύνονται, χρησιμοποιώντας διάφορα προσχήματα. Αλλά και ο ίδιος της ο άνδρας, παρότι την αγαπά, δεν κάνει απολύτως τίποτε για να αποτρέψει την αναχώρησή της.

Μέσα από το προσωπικό της δράμα, διαφαίνεται το καθεστώς του τρόμου που έχει διαπεράσει και αλλοιώσει τη ζωή, τις σχέσεις, τη συμπεριφορά και τη σκέψη των ανθρώπων.

Η υποκρισία κυριαρχεί, καθώς όλα μοιάζουν υποταγμένα στο κατασταλτικό κράτος και αλλοτριωμένα από τη χιτλερική ιδεολογία.

Ο Μπρέχτ μας δείχνει με διαύγεια πως «πολύ πριν φανούν τα βομβαρδιστικά», οι γερμανικές πόλεις είχαν πάψει να είναι κατοικήσιμες.

Στη παράστασή μας, τα δύο έργα συνομιλούν πάνω σε ένα κοινό θέμα.

Η Ελισάβετ(Πίστη Αγάπη Ελπίδα) και η Γιούντιτ(Εβραία),δυο γυναίκες τόσο διαφορετικές, αλλά αθώες και οι δύο, διασταυρώνουν τους δρόμους τους σε μια κοινή πορεία προς το θάνατο, η πρώτη γιατί είναι φτωχή και η δεύτερη γιατί απλά είναι Εβραία.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία – Σκηνικά Σταύρος Ζαλμάς

Κοστούμια Σταύρος Ζαλμάς-Άννα Κουράκου

Μουσική επιμέλεια Ιάκωβος Δρόσος

Φωτισμοί Παναγιώτης Μανούσης

Βοηθός σκηνοθέτη Χρυσούλα Γαλανού-Σκουρλέτη

ΠΙΣΤΗ ΕΛΠΙΔΑ ΑΓΑΠΗ (Εντεν φον Χόρβατ)

Μετάφραση: Γιώργος Ζησίδης

Παίζουν με σειρά εμφάνισης

Ελισάβετ Δήμητρα Μπακόλα

Αλφόνσος Κλοστερμάγιερ Γιάννης Τζίτζης

Παρασκευαστής Παντελής Συρμάνογλου